Ero lou quinze d'avoust de n'an, après la mita dal milovuechen - journ de l'Assouncioun de Mario Vergino titoular de la Parroquio d'Elvo. Ero uno festo soulenno.
Aquel journ dui ome soun parti bounouro abou dai e martlèures, per anar ciar lou fén d'en pra qua avioun 'nt l'auto mountagno. Quouro soun arriba en Pian d'Entarme, beicant amoun, an vist 'nt al Cros la figuro de n'ome de auto staturo, abiha ed nier; i dui ome se soun anchamina chapui la muletiero d'Iaderchét; arriba 'nt al Cros, aquel ome i-attendìo, an vist que ero magnina ma en charbounièr, grant e gros, senço aver na marriho mino; en pau edlai d'ele, aviho 'na cuberto estenduho, abou sus un metal que lusiho, esmiavo d'or.
L'ome nìer quouro à sabu que anavoun travaiar, lour à dich: siè dui ome que merità touto moun estimo, perquè encuei fasè pa festo, avè capì que les festes empioun pa la tripo e la sacocho, i sant degun venoun ajuà - vous a far vosti travai, véu, que siè de moun partì: per acò vui premià - vous, dounand- vous na part de moun or, que ai butà essuar al soulei, a coundicioun que pourta embè vousauti un pichòt garçounet, que sìe barich ou que àbie n'uei pu pichot de l'autre: d'içi a cinq journ mi serai içi, vené e avé sempre counfianço en mì, sìou n'ome de parolo. L' ome nier a cuhì soun or e en vitesso a despareissu dreire en buq.
I dui ome aquel journ an gaire travaià, an sempre parlà d'aquel encontre, urous en pensant a l'or proumetu, dubitous e paurous d'aquelo surpriso inaspeta. Lou sero, de retourn a meisoun, an pa brouncha parolo d'acò a lour f remes e a degun vesin.
An cerca un pichot garçounet, que aviho l'uei mancin pu pichot dal drech, l'an persouada de venir embè lour la diamenjo, journ que se fasiho festo a les Traverses en ounour de San Bernat protectour dal cantoun. I tres se soun enchamina quouro lou soulei endouravo les pounches pou autes. Arriba sus Pian d'Entarme, an vist l'ome vestì de nìer, ero sus la rocho dal Cros, que attendìo; quouro i tres se soun aramba, l'ome nìer es devengu furious e d' enrabia lour à dich: gava la vesto dal garçoun e brusalo subit; i dui àn prouva ed devestilou, ma rèn a far, la vesto esmiavo encoula sus la pel.
La maire dal garçounet aviho cousù sout la fodro na midaieto benesìho de la Madono ed Lourdes, que si parent avioun pourta da la Franço.
Alouro l'ome nìer a fach veire ço que ero, es devengu un mostre espaventous, abou i corn, da les nàrries mandavo foro fiames e fueq, abou de bram da lioun e subit a despareissu abou soun or; da un pertus dal Cros sourtiho uno tubo nièro, que fiairavo soulfre, lour fasìo brusar i uei,
lour gavavo la respiraçioun. I tres, espaventa, tramoulavoun 'ma de fueies, an capì que avioun agù en marrì encontre abou chapèt (lou diau), se soun escapa de courso, soun anà remerciar S. Bernat. La fèure de l'or aviho despareissu da lour ment.
N.B. - Lou Cross es na pichoto zono dal Mitènc, terren cumunal; à na grosso rocho 'nt lou farquét fai lou ni; quarque metre soubre la rocho à diverses sources d'aigo fresco, 'que vai 'nt i gourc, per abeuràr i besties d'ista. I a d'abaissament fach a emboutòu, e de sus la néu fai gaire barroun, sort en chalour da la terro, que la fount.
commenta