La Genèsi

Lo poèma de la Creacion, en biais de setmana

1 ¹ Al començament, Dieus creèt lo cèl e la tèrra.

² La tèrra èra pas que voide e non-ren, sornura en fàcia de l’abissi, e lo sofle de Dieus fasent l’aleta sus las aigas.

³ Dieus diguèt: «Que siaga lo lum!». E lo lum foguèt. ⁴ Dieus vegèt que lo lum èra bon, e Dieu desseparèt lo lum de l’escur. ⁵ Dieus sonèt lo lum « jorn » et l’escuretat «nuèch». I agèt vèspre, i agèt matin : jorn primièr.

⁶ E Dieus diguèt: «Que i aja una capa entremièg de las aigas, e que dessepare las aigas d’amb las aigas». ⁷ Dieus faguèt la capa, e desapartiguèt las aigas que son en dejost de la capa d’amb las aigas que son en dessús de la capa. ⁸ E Dieus sonèt la capa «cèl». I agèt vèspre, i agèt matin : jorn segond.

⁹ Dieus diguèt: «Que s’arremausen en un sol luòc las aigas que son jos lo cèl, e que se faga veire çò sec». E aital foguèt. ¹⁰ Dieus sonèt lo sec «tèrra», e l’arremausadís de las aigas «mar». E Dieus vegèt qu’aquò èra bon. ¹¹ E Dieus diguèt: «Que la tèrra grelhe de grelhs: d’èrbas que fan granar lors granas, e d’arbres fruchièrs portant – cadun segon sa mena – de fruchas qu’an en elas lors granas, sus la tèrra!»

E foguèt aital: ¹² la tèrra grelhèt de grelhs: d’èrbas que fan granar lors granas, caduna segon sa mena, e d’arbres pòrtant, cadun segon sa mena, de fruchas qu’an en elas lors granas. E Dieus vegèt qu’aquò èra bon. ¹³ I agèt vèspre, i agèt matin: jorn tresen.

¹⁴ Dieus diguèt: «Que i aja de calelhas per la capa del cèl, per desseparar lo jorn e la nuèch; serviràn de signes per los rendètz-vos [de las fèstas], per los jorns, per las annadas. ¹⁵ Serviràn de calelhas, per esclairar la tèrra». E aital foguèt: ¹⁶ Dieus faguèt las doas calelhas grandas: la calelha pus granda per dominar sus lo jorn, e la calelha pus pichona per dominar sus la nuèch, emai las estelas. ¹⁷ Dieus las botèt dins la capa del cèl per esclairar la tèrra, ¹⁸ per comandar al jorn e a la nuèch, e per desseparar lo lum de l’escur. E Dieus vegèt qu’aquò èra bon. ¹⁹ I agèt vèspre, i agèt matin : jorn quatren.

²⁰ Dieus diguèt: «Que groën las aigas d’un groüm de sofles vivents, e que vòle l’aucelum al dessús de la tèrra, contra la capa del cèl». E aital foguèt: ²¹ Dieus creèt los grands serpatasses de mar e totes los sofles vivents que rebalan e que groan dins las aigas, cadun segon sa mena, e tota l’aucelilha aluda, cadun segon sa mena. E Dieus vegèt qu’aquò èra bon. ²² Dieus los benesiguèt, e diguèt: «Fruchatz e multiplicatz-vos, emplenatz l’aiga de las mars ! E que los aucèls multipliquen al dessús de la terra!» ²³ I agèt vèspre, i agèt matin: foguèt lo jorn cinquen.

²⁴ Dieus diguèt: « Que la tèrra congrèie de sofles vivents, cadun segon sa mena: las bèstias, las bestiòlas que se rebalan, l’animalum de la tèrra, cadun segon sa mena. » E aital foguèt. ²⁵ Dieus faguèt tot l’animalum de la tèrra segon lors menas, e las bèstias segon lor mena e tot çò que se rebala per la gleva segon lor mena. E Dieus vegèt qu’aquò èra bon. ²⁶ Dieus diguèt : « Fagam un Èstre uman a nòstre imatge, coma nòstra semblança, e que mestregen los peisses de la mar, l’aucelum del cèl, las bèstias, tota la feruna, e totas las bestiòlas que se rebalan sus la tèrra. » ²⁷ Dieus creèt l’Èstre uman a son imatge, a l’imatge de Dieus los creèt, qu’aquò’s mascle e feme que los creèt. ²⁸ Dieus los benesiguèt e diguèt: «Fruchatz e multiplicatz, emplenatz la tèrra e sometètz-la. Mestrejatz los peisses de la mar, l’aucelilha del cèl, e totas las bestiòlas que se rebalan sus la tèrra.» ²⁹ Dieus diguèt: «Aicí que vos dòni totas las èrbas que fan granar lor grana sus tota la fàcia de la tèrra, e totes los arbres qu’an en eles un fruch d’arbre que fa granar sa grana: vos serviràn de mangiscla. ³⁰ A tot çò de la tèrra qu’a un sofle, a tot l’aucelum del cèl, a tot çò que se rebala sus la tèrra e qu’es animat de vida, dòni per mangiscla tot lo verd de las èrbas. » E aital foguèt. ³¹ Dieus vegèt tot çò qu’aviá fach, e veja qu’èra bon, emai mai que bon. I agèt vèspre, i agèt matin : foguèt lo jorn sieisen.

2 ¹ Aital foguèron acabats lo cèl e la tèrra, amb tot lor equipatge.

² Dieus acabèt lo jorn seten de faire son prètzfach, e lo jorn seten, cessèt [de trabalhar], après aver fach tot son pretzfach. ³ Dieus benesiguèt lo jorn seten e lo consacrèt, estent qu’aquel jorn, Dieus aviá cessat [de trabalhar] après aver fach tot lo prètzfach de sa creacion.

⁴ Aiçò foguèt la genèsi de cèl e de la tèrra, quand foguèron creats.

2 – LO CANT DELS CANTS, cap 7-8

- Cap al revelh urós

=2, 16 e 6, 3

¹¹ Siái a mon minhòt,

e cap a ieu lo mena sa panta.

¹² Veni, mon minhòt, sortigam pel campèstre,

anam passar las nuèches dins los vilatges

¹³ e serem d’ora per las vinhas

per veire se la soca borrona,

se los botons espelisson

e se los milgranièrs florisson.

Es aquí que te donarai mas minhotejadas.

¹⁴ Las pomas d’amor donaràn lor flaira.

Aurem a nòstras pòrtas tot çò melhor coma frucha,

novèla o vièlha, que t’aurai reservada.

8 ¹ Se te podián donar d’èstre mon fraire,

qu’auriá chucat las popas de ma maire !

te trapariái defòra, te potonejariái

sens èstre mespresada per degun.

² Te menariái, te fariái dintrar

a l’ostal de ma maire, m’ensenhariás,

te fariái beure de vin perfumat

d’un jus de milgranas.

= 2, 6,7

³ A sa senèstra jos mon cap

e sa man drecha que m’enlaça !

(Lo tant aimat)

⁴ Vos’n conjuri, filhas de Jerusalem,

revelhèssetz pas, non, revelhèssetz pas Amor

abans qu’aquò li agrade !

- Retorn en vila après la nuèch d’amor

(A l’entrada de la vila, pus tard, lo mond se demandan)

⁵ Qual es aquela que monta del desèrt

s’apiejant sus son minhòt ?

(Lo tant-aimat)

T’ai desrevelhada jol pomièr,

aquí ont ta maire emprenhèt de tu,

aquí ont emprenhèt la que t’enfantèt.

La tant-aimada)

⁶ - Pausa-me coma un sagèl sus ton còr,

coma un sagèl sus ton braç,

qu’Amor es fòrt coma la mòrt,

e Gelosiá dura coma l’infèrn.

Sos iglauces son d’iglauces de fuòc,

son una flamba del SENHOR !

⁷ Las grandas aigas poirián pas atudar l’amor

nimai los flumes l’ennegar.

Se quauqu’un donava totes los bens de son ostal

en escambi de l’amor, de mesprètz lo mespresarián.