Lo libre se presenta abo l’introduccion del prof. Lucio Monaco, filh de l’autor, que nos fai descubrir lhi tèxts en partent da la biografia de son paire. Filh de gent de la valada, Giovanni Monaco a fach d’estudis clàssic e al s’es laureat en Grèc. Partisan, pendent la IIª Guèrra Mondiala, al a fach lo professor de letras a Aosta. Decò se sa vita era lunh de sa valada, a Valauria al retornava sempre dins si moments libres, e al país al a collaborat a la Voüs d’la famija valouriana, revista d’ont son pilhaas las còntias e las poesias presentaas dins aquesta publicacion, abo las bèlas traduccions de Alessandro Monaco.
Lo libre es interessant sie dal ponch de vista literari –còntias e poesias an una freschor ben viva, dins lo lengatge de las ruaas de l’endrech, sensa d’influenças a la provençala coma l’arribava sovent un temp, dins lhi “etnotèxts” de las valadas– sie da aquel linguístic, que l’òbra es decò enrichia da un’exaustiva anàlisi filològica e linguística menaa dal curator. Las son pas gaire las publicacions en lenga d’òc de la Val d’Estura, e dins aquest’òbra son presentas de formas lexicalas aüra perduas dins las parladas d’encuei o modifiaas. La chal decò dire que fins un simple apassionat de la lenga occitana aicí trobarè son regal. Dins lhi escrichs de Monaco, se tròbon de particularitats fonèticas remarcablas, e, mercés lo cd-rom annèx, l’es decò possible escotar la parlada de Valàuria da la votz de Barbara Brunetto, mentre las imatges de bèls païsatges –chausias segond una correlacion temàtica ai tèxts que companhon– permeton de conóisser lo terraire qu’a inspirat l’autor.
“L’era pé jo ben bel issì”, edicions Araba Fenice. 12 euros.