Per desnouià na brizo vei devizà di antique muzique da danso de Fraisse. L'omme que nou a gardà i muzique pus enteressante e i enfourmasioun pus quiare l'es stà Miquello de Champ Soubiran, mort l'outoun pasà a lou bel age de outanto set an. E l'es stà per souo memorio quiaro e per souo enteligenso que pouén counouise en maniero seguro aquelle que i èren i danse praticà a Fraisse.
V'isì la listo:
Courento, Courento de Coustiole, Countrodanso, Balet, Gigo, Rigoudin e Gamaoucho. Escazi pa praticà ent'la Cumuno, ma decò n'estis counisue i éren lou Bur ou Boureo de San Martin e la Tresso.
Courento.
Muzique per Courento la n'a armenc tres: uno me l'a sounà Miquellou e i aoute doue Toumlin dal Vitounet. La pus enteresanto e que semehio la pus vieio es uno de Toumlin, aquello que se pouarìo chama-se la Courento de Joumario de Toumà, perqué l'ero aquest sounadour que al la sounavo sempre. I balaven decò de Courente n'estis diferente: la Courento nante i fan l'Abà e la Courento de l'espech; de segur i balaven al Vitoun.
Courento de Coustiole.
I se diferenseo de la Courento ourdinario soubre de tout per la maniero de bala-lo. Coume muzico cha dì que toute i muzique per Courento i van ben: se 'n sounadour counouis doue ou tres courente, uno al la rezervo per la Courento de Coustiole. L'a pa d'empourtanso lou numbre di coubie que i la bàlen. En doue parolle se balo parei: anà a la fiero bou la premiero, balà bou la secoundo, virà bou la terso, balà bou la quarto, virà bou la quinto e anà mai a la meiro bou aquesto.
Countrodanso.
Es la danso que al journ d'encui se pratico de pus. I muzique di sounadour de Fraisse s'artraien ben uno bou l'aouto. D'aquisti sounadour se pol recourdà: Miquellou de Champ Soubiran, Jacques de la Vilo, Melinot de Coustan de Chot de la Roué Grando e Toumlin del Fourn dal Vitounet. A Fraisse e ar Mel i soun decò boun a bala-lo entrà sies persoune.
Balet.
Lou balet es devengù na danso que se ballo apré i aoute, ou miei es devengù la part a la fin di aoute danse. Ma n'iage devìo esse 'n bal per siou count. D'ishò n'aven la provo se pensén que Miquellou dizio que se pol ben balà na Countrodanso cumpìo senso balà lou Balet. Chà decò navizà que su qui-amoun, en coumensant da Chasteldalfin, lou Balet es encà oouro na danso per siou count. L'a mec lou Rigoudin que vol pa lou Balet.
Gigo.
I es la danso pus counisuo de touto la Val Varacho. I es coume la Countrodanso ma la se vai pa a la fiero. Lou soulet que al s'avizes d'ishò l'ero Miquellou. De sout de San Peire i coumenso a despareise perqué i se semehio trop a la Countrodanso.
Rigoudin.
Lou counoùisen Jacques e Miquellou; i sounadour de l'Ubac i lou counouisen pa. Ishò pol vene na brizo perquè i sounadour de l'Ubac i soun pus jouve e na brizo perqué a l'Ubac i lou praticàven pa tan ou i an quità denan de bala-lou.
Gamaoucho.
La muzico de la Gamaoucho es uno di pus enteresante de touto la Valado. Miquellou ero lou soulet qu'al sabio souna-lo bou na muzico que fouzes pa tacounà ni ranjoutià. En doue parolle se ballo parei: doue coubie que i parten uno de 'n cant e l'aouto de l'aoute, van e vénen de travers; apré i balen e i vìren. I countunen perparei aquì e de 'n darìe polen fa lou Balet, coume ent'la Countrodanso.
Bur e Tresso.
Lou Bur que sarìo la Boureo de San Martin e la Tresso soun doue danse que aquihi de Fraisse sounaven pa, ma que i counisien perqué i anaven bala-le a Roure (coume i m'an dich Pinot de Pritin de Pìe e Magno Angelin de Bousqué). Carqui bot i i balàven decò a Madono de la Beoulo dar Mel, cante i Gerbois venìen ishai per la festo.
commenta