Siu retornat a ma granja escota
Siu retornat a ma granja, coma un ennamorat que torna a veire sa bela, après ben d'absença. A ma granja siu estachat de na chaena: chaena de recòrds, de miseria e d'afeccions, que deguna flama pòl esbrisar. Per far-se na granja, mi reires an trebulat, an travalhat, portant peira sus peira. Fins de fam an patit per laissar-me na meira. La grinor a mi reires me delassa lo còr; ma ment retorna ai premiers ans de ma enfància: m’esmelha de retornar en braç a ma maire e ‘spartir na chicha de sucre abo sòrres e fraires. A ma granja, ai aprés nòste bel patois. Me recòrdo quand ma maire me disia: “Vai a joar, ma ista gaire; lhi anhels ven far minjar: a nòsta granja qui travalha, manja. As set ans, deves já ganhar lo pan!”.
Lo pus grand plaser qu'ai agut es quand ai sabut que lo poeta Mistral a chamat fraires lhi nòstri paires e nos, après a lor, sem “manteneires” d'aquel’Onor!
Aicí mi uelhs se gonflon al beicar la natura en revelh ente la bela conca d'Elva e sento la musica de nòst aire fin, que me di “Ista aicí e rejoisse-te!”.
(testo di Pietro Antonio Bruna Rosso, Elva, valla Maira; adattato alla grafia classica, audio: Esteve Anghilante, Elva)
Ma granja (video a fondo pagina).
Ben aut enti brics esperduts
ista la granja ente siu nascut.
Ilh es facha de peiras sença chaucina
per mi ilh es bèla, l’ai ben amaa.
Aüra ilh es escura e ilh vai en roïna,
un jorn ma maire l’enluminava.
Aüra ilh es freida, mas un temp passat
un tropèl de mainats l’eschaudava.
Sies benesia ma granja
Se te quito mon còr se deranja
Sus ton cubèrt florís l’uou gorbin
Tu sies mon argal, mon sagrin
(testo di Pietro Antonio Bruna Rosso, Elva, valla Maira; adattato alla grafia classica, audio: Franco Baudino, Elva).
A la meira escota
Na còrda, na liea, per un fais de fen
ilh es vuida la liera, a la meira anem.
Partem bon'ora a la poncha dal jorn
e per la via chantem na chançon:
bo la liea vau a la meira
me repauso sus na peira
bo na trancha de polenta
na golaa de aiga freida
Lhi a un pauc de neu,
lhi a un pauc de neu per la mia via
mas lo solelh, mas lo solelh di mias montanhas
la m'eschauda encà.
(testo di Masino Anghilante, Sampeyre, valle Varaita; audio tratto dal 33 giri A la meira, eseguito dal Coro Monte Nebin; adattato alla grafia classica)
Velha maison (video a fondo pagina).
Maison, ma pichita maison
de ben te ne'n vuelh un baron,
per arduta e velha que tu sias
tu sias tot lo ben de l'anma mia!
Lo fuec que, ben viu, esclopetia
me ten chauda, afectuosa companhia;
lo flat que sent bon de la polenta
l'esperit e lo ventre acontenta!
Malgrat que d'ans tu n'aies un baron,
ma pichita, velha e cara maison,
tu sias la pus bèla chausa que lhi sie
quand lo mantèl d'la nueit crueb li ròchas!
(testo e audio: Ugo Piton, Roure, valle Chisone; adattato alla grafia classica).
Bassora (video a fondo pagina).
La neu a tot blanchit e fòra dei teits
la contuna a far bien, bien freid;
da l'eicòla sòrtan de córsia li mainats,
ilh pensan já a s'anar eicarrusar
e via, bo li liòts e bo li esquí,
pròpi coma un tropèl de chabrits!
Las femnas plantan aiquí de taconar,
las van a la granja prene la crupiaa;
las vachas a la crupia las sentan lo flat,
una gronda e l'autra a já cornat,
en trampinhant a dian: dona-me malhar,
puei, plan planet, me laissarèi blechar!
Li pensionats e mesme lhi pus velhòts
ilh plantan aiquí si bèli travalhòts
e, pròpi coma la si fosse comandat,
ilh se rejonhen a l'òsto de barbo Tomà;
la bassora, coma totjorn ilh es arribaa
e, coma de costuma, a tres-e-sèt venta juar!
Batistòt al a pas nun a sa maison
e al es já setat dint son canton;
da una taula a l'autra al se tramilha
portant après son veire e sa vencia!
El, bien educatament, al remercia
sentent de mens, de la solituda, la nostalgia.
L'ora de cina ilh vai arribar
e tuiti, plan planet ilh van se'n anar;
Batistòt que al a pas nun a sa maison,
al torna, plan plan, dint son canton.
Danda Dolinda, una eicuèla de menèsta
ilh lhi pòrta, a sa taula, de caire la fenestra...
(testo e audio: Ugo Piton, Roure, valle Chisone; adattato alla grafia classica).
Taula escota
M'an panat ma taula
Ma taula qu'era pas miá
Mas quò era ma taula
Ente minjava
Ente trabalhava
Ente velhava
Ente batalhava.
Dau monde sens eime
Son venguts la querre
En dire qu'era lor,
E-be prenetz-la!
Ma taula quatre pecons
Tres tiretas
Ma taula daus diumencs
e de la setmana maitot.
Era pas miá
L'aviá pas paiada
Era pas miá, d'acòrd,
mas l'aviá avesada.
(testo tratto da Per grasir l'aura dolçana, Domenica Decamps, Occitania grande; audio: lettore dell'Occitania grande)
