Nòvas d'Occitània    Nòvas d'Occitània 2020

invia mail   print document in pdf format Rss channel

Nòvas n.196 Febrier 2020

Poesie d’inverno

Poesias d’uvèrn

"Chaminar e pensar", traduzione in lingua occitana a cura di Peyre Anghilante.

italiano

Amico, accendi il fuoco –
ti mostrerò
una palla di neve.


Basho



Un sentiero bianco…


Un sentiero bianco, un sentiero vuoto e tutto

imbiancato, un sentiero dove nessuno

passerà, riluce sotto il chiarore ed i giochi

dell’indolente alitare del vento, come

un riflesso del mare, come un campo

abbandonato. Conta i tuoi passi sul sentiero

del meriggio dove danza il turbinare del vento.

Girerai a destra, sotto i sambuchi,

a sinistra sotto il gelso? Guarda l’ombra

che ti chiama con le sue more e le sue mosche,

con i suoi uccelli senza luogo né tempo.

Un olmo veglia, solitario lungo il fiume.

Il cuculo dall’orizzonte lontano l’osserva

prima di portargli la sua solitudine

in gocce d’oro. Un olmo più verde

dell’acqua che guarda le stoppie.


M. Roquette



Piaceri notturni


Anche noi ci fermiamo a sentire la notte
nell'istante che il vento è più nudo: le vie
sono fredde di vento, ogni odore è caduto;
le narici si levano verso le luci oscillanti.

Abbiamo tutti una casa che attende nel buio
che torniamo: una donna ci attende nel buio
stesa al sonno: la camera è calda di odori.
Non sa nulla del vento la donna che dorme
e respira; il tepore del corpo di lei
è lo stesso del sangue che mormora in noi.

Questo vento ci lava, che giunge dal fondo
delle vie spalancate nel buio; le luci
oscillanti e le nostre narici contratte
si dibattono nude. Ogni odore è un ricordo.
Da lontano nel buio sbucò questo vento
che s'abbatte in città: giù per prati e colline,
dove pure c'è un'erba che il sole ha scaldato
e una terra annerita di umori. Il ricordo
nostro è un aspro sentore, la poca dolcezza
della terra sventrata che esala all'inverno
il respiro del fondo. Si è spento ogni odore
lungo il buio, e in città non ci giunge che il vento.

Torneremo stanotte alla donna che dorme,
con la dita gelate a cercare il suo corpo,
e un calore ci scuoterà il sangue, un calore di terra
annerita di umori: un respiro di vita.
Anche lei si è scaldata nel sole e ora scopre
nella sua nudità la sua vita più dolce,
che nel giorno scompare, e ha sapore di terra.

C. Pavese



Screziata un’immagine quasi ogni giorno duole


Screziata un’immagine quasi ogni giorno duole

per l’umidità dell’aria

e la disamorata povertà

di tratturi e pianure, di valichi e varchi

dove la pioggia richiama il vento

e il vento il verde

e il verde la collina e la collina la piazza

la piazza il cielo e il cielo un dondolare

ebbri l’un l’altro: un dialogo coi morti

e quindi il gelo.


E. Jona



Un giardino verde in inverno


Il mio mondo è il mio mondo

non posso aprirlo davanti a voi


E se anche descrivessi

le statue dei dodici mesi

celate nel fitto verde


ognuno di voi vedrebbe

un verde diverso

una statua diversa

e non questo verde


E se descrivessi

la mia tristezza

apparrebbe ridicola e infantile


perché la mia tristezza

è piena d’incanto


come un giardino verde

in inverno


J. Iwaszkiewicz



E il vento è buio...


E il vento è buio,

E il pioppo è terra,

E il mare chiacchiera,

E tu, lontano.


V. Chlebnikov



Io sobbalzo per il freddo…


Io sobbalzo per il freddo –

vorrei ammutolire!

Ma nel cielo balla l’oro

E mi ordina di cantare.


Tormentati, inquieto musicista,

ama, ricorda e piangi

e, gettata da un pianeta opaco,

prendi la palla leggera!


Così, eccolo, il vero

collegamento col mondo segreto!

Che struggente angoscia,

che guaio è successo!


E cosa se, sobbalzato per sbaglio,

perennemente tremolando,

con la sua spilla arrugginita

una stella mi toccasse il cuore?


O. Mandel’stam


Trad. Gianfranco Lauretano



Nella notte bianca


Non ho chiuso la porta,
non ho acceso le candele,
non lo sai ma, per quanto fossi stanca,
non riuscivo ad andarmene più a letto.

Guardare, come si smarriscono i sentieri
dentro al bosco, all’imbrunire ormai del giorno,
ebbra del suono di una voce
che è simile alla tua.

E sapere che tutto è già perduto,
che la vita è un tremendo inferno.

Ero certa
che saresti ritornato.


Achmatova


Trad. Manuela Bagiardo



Notte d’inverno


Mulinava la neve su tutta la terra,

in ogni dove.

Una candela ardeva sul tavolo,

una candela ardeva.

 

Come d’estate a sciame i moscerini

volano sulla fiamma,

precipitavano i fiocchi dal cortile

sul riquadro della finestra.

 

La tormenta attaccava al vetro

cerchietti e strali.

Una candela ardeva sul tavolo,

una candela ardeva.

 

Sul soffitto rischiarato

si stendevano le ombre,

incroci di braccia, incroci di gambe,

incroci della sorte.

 

E due scarpette cadevano

con rumore sul pavimento,

e a lacrime la cera dal lucignolo

gocciolava sull’abito.

 

E tutto scompariva nella foschia nevosa

canuta e bianca.

Una candela ardeva sul tavolo,

una candela ardeva.


Sulla candela un soffio da un angolo

e l’ardore della tentazione

sollevava, quale angelo, due ali

in forma di croce.


La neve mulinò tutto il mese a febbraio,

e senza posa

una candela ardeva sul tavolo,

una candela ardeva.

 

Trad. Angelo Maria Ripellino



Filosofo


“Nessun biglietto!”

diceva quel mendicante

seduto per terra.


J. Gròs



Inverno


E improvvisamente,

la neve,

caduta all' insaputa nella notte.

Il mattino comincia con i corvi

in fuga tra i rami tutti bianchi.

È inverno,

inverno a perdita d'occhio.

Così la stagione muta

d'un tratto

e sotto la terra, laboriosa

e fiera, la vita prosegue.


N. Hikmet



1075


Il cielo è basso, misere le nubi,

ed un fiocco di neve vagabondo

è incerto se passare

dal fienile o dal solco delle ruote.


L’esile vento tutto il giorno geme

per la maniera in cui l’hanno trattato.

Come noi, la natura si fa a volte sorprendere

senza diadema.


E. Dickinson


Trad. Margherita Guidacci

occitan

Amís, avisca lo fuec –
ti mostrarei
una bala de neu.


Basho



Un camin blanc, un camin voide…


Un camin blanc, un camin voide e tot

emblanquit, un camin ont passarà pas

degús, lusís jot la claror dau cèl e los jòcs

de l’inchalhenta alenada, lusís coma un

miralh de la mar, lusís coma un rastolh

abandonat. Compta tos passes au camin

de miegjorn ont dança lo vertolhon.

Viraràs a drecha, jot los sambucs,

d’esquèrra jot los amorièrs? Espia l’ombra

que te sòna amb sas amoras e sas moscas,

amb sos aucèls de jamai e de pas enluòc.

Un òme velha, solitari de lòng dau riu. Lo

cocut de l’orizont luonchenc l’espia pro de

temps dabans d’i portar sa soletat en

degots d’aur. Es un òlme mai vèrd que

l’aiga qu’agacha los rastolhs.


M. Roqueta



Plasers nuechencs


Decò nos nos fermem a sentir la nuech

quora l’aura es pus nua: las vias
son freidas d’aura, tota odor es tombaa;
las nàrrias se levon vèrs lhi clars tremoleants.

Avem tuchi una casa que atend dins l’escur
que tornem: una frema nos atend dins l’ecur
ental sòm: l’estància es chauda d’odors.
Sa pas ren de l’aura la frema que duerm
e respira; l’alor de son còrp
es lo mesme dal sang que beasodea dins nos.

Aquest’aiga nos lava, que arriba dal fons
d’las vias esbalasaas dins l’escur; lhi clars
tremoleants e nòstras nàrrias estrechias
se debaton nuas. Chasque odor è un recòrd.
Da daluenh dins l’escur es esponchaa aquest’aura
que s'abat en vila: aval per lhi prats e las còlas,
ente tanben lhi a un’èrba que lo solelh a eschaudat
e una tèrra nierzia d’umors.
Lo recòrd
nòstre es un’aspra sentor, la pauca doçor
de la tèrra esventraa qu’enaira a’uvèrn
lo respir dal fons. S’es tupia tota odor
lònja dins l’escur, e en vila nos arriba ren que l’aura.

Tornerèm aquesta nuech a la frema que duerm,
abo lhi dèts jalats a cerchar son còrp,
e una chalor nos brandarè lo sang, una chalor de tèrra
nierzia d’umors: un respir de vita.
Decò ilhe s’es eschaudaa ental solelh e aüra descuerb
dins sa nuditat sa vita pus dòuça,
qu’ental jorn despareis, e sabora de tèrra.

 C. Pavese



Bigalhaa un’image dòl esquasi chasque jorn


Bigalhaa un’image dòl esquasi chasque jorn

per l’umor de l’aire

e la desamoraa pauretat

de dralhas e planas, de passatges e passaors

ente la plueia rementa lo vent

e lo vent lo vèrd

e lo vèrd la còla e la còla la plaça

la plaça lo cèl e lo cèl un dandanear

ebris l’un l’autre: un devís abo lhi mòrts

e puei lo gèl.


E. Jona



Un jardin vèrd d’uvèrn


Mon mond es mon mond

puei pas l’ubrir denant vos


E bèla se pintresse

las estàtuas di dotze mes

estremaas ental vèrd fons


chascun de vos veieria

un vèrd diferent

un’estàtua diferenta

e pas aqueste vèrd


E se pintresse ma tristessa

pareisseria ridícula

e enfantila


perqué ma tristessa

es plena d’enchantament


coma un jardin vèrd

d’uvèrn


J. Iwaszkiewicz



E lo vent es sorn...


E lo vent es sorn,

E la plòba es tèrra,

E la mar chachara,

E tu, daluenh.


V. V. Chlebnikov



Mi estrabaudo per la freid


Mi estrabaudo per la freid –

voleriu istar quiet!

Mas ental cèl dança l’òr

E m’enjonh de chantar.


Magone-te, musicaire inquiet,

ama, recòrda e plora

e, campaa da un planeta opac,

embrinca la bala legiera!


Parelh, vaquí, lo ver

liam abo lo mond secret!

Que angoissa esmoventa,

que auvari es arribat!


E se, estrabauçat per error,

en beluant da lòng,

abo son espilla rulhenta un’estèla

an un bòt tochesse mon còr ?


O. Mandel’stam



Dins la nuech blancha


Ai pas sarrat l’uis,
ai pas aviscat las chandèlas,
lo sas pas mas, per tant que foguesse lassa,
arribavo pus a me’n anar a liech.

Beicar, come se pèrdon lhi viòls
dins lo bòsc, al calabrun,

ébria dal sòn d’una vòutz
qu’es semblabla a la tia.


E sauber que tot es já perdut,
que la vita es un tremend unfèrn.

Ero segura
que series tornat.


Achmatova





Nuech d’uvèrn


Molinava la neu sus tota la tèrra,

d’en pertot.

Una chandèla brusava sus la taula,

una chandèla brusava.


Coma d’istat a eissam lhi moschins

vòlon sus la flama,

cheïon lhi flòcs da la cort

sal quadre de la fenèstra.


La chavana estachava al veire

de cerclets e de flèchas.

Una chandèla brusava sus la taula,

una chandèla brusava.


Sal plafon esclarzit

s’estendion las ombras,

croseaments de braç, croseaments de chambas,

croseaments de la sòrt.


E dui chaucierets cheïon

en fasent de bruch sal paviment,

e a larmas la cira da la mecha

esticeava sus la vèsta.


E tot despareissia dins la nevosa foscor

canua e blancha.

Una chandèla brusava sus la taula,

una chandèla brusava.


Sus la chandèla un sofle da un caire

e l’ardor de la temptacion

levava, qualque àngel, doas alas

en forma de crotz.


La neu molinet tot lo mes a febrier,

e sensa pausa

una chandèla brusava sus la taula,

una chandèla brusava.


Pasternak



Filosòf


“Pas cap de bilhets!”

disiá aqueu mendicant

assetar per sòu.


J. Gròs



Uvèrn


E maraman

la neu,

chaüta a l’escondua de la nuech.

Lo matin comença abo lhi corbàs

en fuga entre las branchas totas blanchas.

Es uvèrn, uvèrn a l’avalia.

Parelh tot d’un crep

chambia la sason

e dessot la tèrra, trimaira

e fiera, la vita vai anant.


N. Hikmet



1075


Lo cèl es bas, las nèblas son tristas.

Un flòc de neu rodoleaire

entun fenil o un roal

es ensegur se anarè.


Un pichòt vent se planh tot lo jorn

de coma qualqu’un l’a tractat.

La natura, coma nos, de bòts es sorpresa

sensa son diadèma.


E. Dickinson


Condividi