Fredou 'd  Pessi: Lei reuide i lei faxìën decò per menà lei peire, loti bosc dal cubért, la sabbio e lei laouze.

Nassiou: Dëmandavën a tuts, pé i dixìën da un a l'aout. Për ëzëmpi: "Lh' à Peirét quë fai la reuido; al l' à dì quë quël quë voulìo anà...". Alouro partarian, lhi dzouve, s'anavo dzualhi.

Fredou dal Gouardiocanal: Siou anà tanti viadze. Lhéro da pourtà ën trav? S' ënvitavo deç oou quinxe om e pré cant l'éro feinì së dounavo da beve e mindzà.

Fredou 'd Pessi: Mi e vost pare sën aria pourtà lhi trav dë Chens 'd  Canavoù cant  lh'ann fai lou cubèrt ilai ai Chò di Mar. Lou coulmou, l'éro ën  trav dë  fraisi, l' avën  pré achì ai Boùiri dëreiri dë la Gaido, érian sìës om a pourtà.

Fredou 'd Chens: Érou dëcò mi, eirei gu o 18 o 20 ann, lou pu dzouve. Më sëmëlho qu'arian  l'élo 7,  l'élo 8  bare: 14 o 16  përsoune. Lh'éro Jacou  'd  Bouetto, mi couzin, Pin 'd Toni, Simun Bagaro, lhi Canavou lh'éro lhi du frairi Fredou e Chens. Al pëzavo...! Arubavës  papù a piegate dë la pëzantour; cant lh'arubavo  lou pés  su quë

mountërià... Lh'éro pa la vio tout al travè. Lh'éro da schoupà... Aviou troubà lonc!

Fredou 'd Pessi: La baro l'avian së lei spalle, lou trav al l'éro statsà. Cant sën sta ilai sal pont lh' ei  di  a vost pare: "Chens tënte dréts!".  Coumà së  sën tëngù  dréts  për pa leisase roumpe l'ëstsino, nosto baro s'é schapà,

qui dë dran e qui dëréiri avìën papù  nhénte.

Fredou 'd Chens: Vou tsardzarià un për part, mac së l'ëspallo e tsarìo tënise ën  poou dacant, së no la ou  plavo tou lou col la baro. Nh'éro sëmpe carcun dë mai e i chapavën  ën dërdé i t'adzuavën, s'ën cambiavo du al viadze.

Nassiou: Nouziaouti lhi trav anaian quërlhi a la Ruéro  per  pourtalhi a lei Meizounëtte, lh'éren dë roul. Cant mountaià sa qui truquét:... statsaià prou pi ou o menou, ma lh' à quël  pu grant e quël bonom  pu  pëchit: lou grant porto vio e lou pëchit rëstavo mac pu tacà. Më rëcordou për Chè dal Martinaç sërè  un dë lh'ultime quë avën pourtà. Dai Sanoudzìe pourtà a lei Meizounëtte; lhi fraisi lh' à talhà gro, arian vintedu. E un - ohi -, l'aoute - ohi - (Ién ënt al brut da pourtà). Lh'éro Chè dal Perfét e moun counhà Batisto: "Ah mi dran, anën  papu. E se buto Jors  e moun frairi dì: "Dounalhi co' lou cambi". E lh'éro Jacou 'd Nassiou: "Ma sarelo pei propi dur parélh Nasioulin? Anën mi e vou!!!". Lh'ann poouzà perqué pëzavo. Së sën butà mi e él, barbo Pierre a  dì: "Tsaré pei dounalhi lou cambi". "Tënëncou nou? Ah tënën!!!". Mi e Jacou, më rëcordou da cochì: al riìo... avën fa no tappo, ma avën papù cambià.

Valentou: Euiro nh' à dë bourdél dë bosc, ma ën viadze...Lh'éro pa dë piante dapè dë meizoun; anëian outo lai al Fei, o  carcun  quë sëtsavo, o no pianto guèrso brutto. Aval achì  talhavou mi e Joouzè fin-a la Ruà, l'éro no carto, lhi pra suéli... euiro së vé  papù nhénte.

Nassiou: Pier dë Martin coùntio quë chì al Pasquìe lh'avìën nhénte dë bosc, dëgune feisine nhénte, alouro l'ooutùënh lh'anavën a Po (a Quinxoun) ent-ë qui dal Pasquìe lh'an tanti fitto beni comunali. Lh'anavën a fa lei feisine e la primmo toutte lei diamëndze i faxìën la reuido. I lei përnìën dë ilèn e i lei pourtavën

ai Chot; pré lei fëmne cant lh'anavën amoun fa çino (i travalhavën fin vèrs catr'oure) i së tsardzavën së la cabaçço i no feisino per viscase lou fùëc.

Valeneou: Pë' nsëte quë sën anà quère ën trav për Jan Bastiano (Co' di Drai) ilai al Pra 'd l'Aze. Erian vint om, deç bare groupà tacà al trav dë fraisi për butà s'ëspallo, deç për part. Dal Pra 'd l'Aze sën vëngu tout içai për travé: la Gaido, lh'Adréts, lei Meire 'd Galino.... Tout içai për lei peire për travé. Pé bë lou trav për pian anà, ma ënt la fai gueubo për parélh la vou arubbo dë stangà: lh'aouti portën papù nën, ...ah Diou fane! Dran butëian ënca no bèrnho, ma la ou roumpìo pé lh'ors... Lou trav cant éro së l'aout, l'aoute pëchit pourtavo papù, pourtëian mac ën 4 o 5. Cant lh'éro la salito o la dishézo, së moulëià chì ou maçëià tuts, ou roumpé lei tsambe tuts, poulé pa moulà. Quël dëtsoubbre éro aout e quël dëtsout pourtavo tout.

N'avëian prou, avën di : "Lou poouzën içì anën pé querlou bë la mulo". Al éro gro, sërè sta 20 metre dë lounguësso, dë fraisi. Lh'éro Toni dal Guì al  chisavo ëncà parélh: "Eh dzouvënaç, vouziaouti pourtà  pa...". Ënt la nùëts  érou tout ëndëraulhà! Faxìo mal fa, e puro l'éro parélh, avìou 18 ann. Euiro i sou papù abitouà. Lh'éro dë vitase da fa, lh'anavo d'om, da soul poulëià pa.

Fredou 'd Pessi: La dzënt d'ën viadze, lh' aouguëssën agù lhi maquinari quë l'h' à euiro, i n'ën faxìën tré viadze dë travalh. Alouro i lh'avìën nhénte, i lou faxìën tout a man, tout a reuide.

Driano: Nou cant la cazoutino é vëngù aval, achì dë sout dë la Madonno, l'avìo tirà aval nosto muralho 'd la fëniéro, propi l'ann d'apré quë bonanimo 'd pare é mort; ma poouro mare lh'é co mai rubà cochì. Avian dëmandà lh'om për pourtà amoun lhi trav. Arian analhi përne bën a Galino, avën ën pra bon paou aval, é-bën sai quë lh'avìën dëmandà Notou, Jan 'd Ché Rou, tuts  quëlh'achì  quë soun sta a la guèro quë l'éro d'om fort. Eh... qui trav lh'érën lonc!

Ietto: Mi ai dëcò ëncà pourtà laouze e sabbio. Lei laouze da lei Meidilhe i lei faxìën scoure aval, së tsardzaian al Pra l'Aze. La laouzo la statsaian bë no cordo, coumà fou no cabaçço.

Nassiou: Cant lh'éro lei laouze da pourtà no laouzo a-për-un përqué nh'ën vai dë laouze; lei groupaian bë no cordo. Quë-lei grosse lh'om së dounavën magari lou cambi, i butavën ën poou dë  palho, ën pou dë dzaç dëdin: lou sac për capucchou, për pounto e le pourtavës  parélh quë-lei grosse përqué bë la cordo quë-la grosso vou tiro arèiri. Lh'aoute  pu  pëchitte bë doue corde.

Ietto: La sabbio i la gavavën d'ënt al bial, i faxìën  lhi baroun e pé pré d'achì së butarian lei palà ënt la cabaçço e avanti.

Nassiou: Dë séro apré çino alouro tuts bë lou cabaçot a pourtà la sabbio.  Anaian al Fountanìl nouziaouti e achì  së gavavo foro dë sabbio,  pé la pasaian bë la grio quë la sie përparà e pé onhedun së tsardzavo. "Sa butàmën  ëncà  no palà: ah n' avé  prou anà vio!". Nouziaouti avën encà fa la reuido 'd  la sabbio cant  l'avën  pourtà achì 'tsout dal porti  dë lei Meizounëtte, qui dal Pasquìe; avian stërnì dë sout la cuzino përqué ën viadze lh'éro dë laouze.

Driano: Nou avian co ëncoouçinà la muralho dë la fëniéro a Santalart e Pin éro anà outo a Lënto. Cant  lhi bial vënìën gro mënavën dë sabbio e alouro dran al l'éro dzò analo përparà e pé ën séro avian fai la reuido, lh'éro co fin-à vëngù Nassiou dal Pasquìe. I së prestavën! Avian dzò ën poou dë vin, lh'avian dounà beve.

Testimonianze:

-Fredou 'd Pessi (Allisio Giuseppe n.1940): reg.Oncino 2000, 2001, 2002, 2003, 2005, 2007, 2008

-Nassiou 'd Sarét (Mattio Ignazio n.1931): reg. Paesana 2003, 2005

-Fredou dal Gourdiocanal (Allisio Giuseppe n.1940): reg.Torino 2008

-Fredou 'd Chens 'd la Meiro (Aimar Alfredo n.1942): reg.Oncino 1999, 2005, 2007, 2008

-Valentou (Mattio Valentino, n.1936): reg.Oncino 2008

-Driano 'd Jouloumin (Aimar Adriana n.1931): reg.Oncino anni 2001, 2002, 2003, 2004, 2005

-Ietto 'd Poulit (Boetto Maria n.1928): reg. Paesana 2007