Souvént vén en ma memorio le cuques, le chacharades que se racountàvoun 'nt le vòutes 'nt le longes veia de l'uvèrn, quouro la campagno durmìo sout lou bianc linçol de néu. Anàvou 'nt l'estàbi dal vesin, aqui se fasìo le reunioun de touto la gént de nosto rua. Le frémes filàvoun, fasìoun maio, desteiàvoun chàrbou e lin, i ome, eslounja sus la paiado, fasìoun tubar i Jacob et dui sòut, pourta da et parént vengu da la Franço.
Le masches, i fantasmo, i segnal, i cours èroun souvént i descours de la veia. Un disìo que avìo vist en lume 'nt la dardo nuech, quouro avìo na grosso neva, que dal piloun dal Bouschét mountavo la coumbo dla Bouschira, anavo fin a la chapèllo de S.Bernat (aqui anticamént avìo lou prim cementièri dal paìs). La gént disìo que aquél lume èro n'amo que fasìo peniténço; quissa que de mal avìo fach aquélo persouno quouro èro vivénto!.
Barbo Juan ed Gouèro disìo que avìo vist en fantasmo envertouia 'nt en linçol bianc, vesin al cementièri, èro n'esquèletrou d'en gigant e a espari quouro barbo Juan a fach lou sègn dla crous.
Na frémo disìo que en venént da Sampeyre 'nt la nùech 'nt la zono que es di l'Arcula a sentu passar la troupo espagnolo, i tambourn, i pas di caval fasìoun en gran tapage, en besbesoutiant paroles encoumprensibles.
N'ome afourtìo que avìo vist 'nt na granjo abandouna n'ome asseta sus na pèiro, avìo lou coudin, lou bertin ent i ùei, le braies courtes ma èro la modo dal 1700, tenìo en gros souastre envertouia a la man, ma tout en moumént a desparegu.
Na frémo disìo que èro ana ed nùech a la fiero d'Estrop touto souléto, passant dacant na bihouna a Pont la Piancho avìo entendu rire, esgarriar na fiho e en jouve, a cerca ed trouba-i fasént lou vir de la bihouna, quouro èro a la cimo i sentìo rire al foun; alouro a atendu que venésse journ, le voues s'èroun teisa a l'albo, ma a rén vist ànimo vivo.
Na frémo racountavo que gaire avan que sa nono murésse avìoun entendu lou Signal 'nt la nùech que tirassàvoun en gros pés sal soulìer e ent l'estàbi n'esquiop ma en coulp de mourtirét.
N'auto disìo que ent la nùech avìo sentu na voues cavernouso que chamavo la moriboundo per noum, que i us ferma a quiau es durbìoun, Bernat entendìo sémpre arrubar lou Cours ed dalùegn, disìo que besoutiàvoun preguières encoumprensibles, de tant en tant entendìo lou drin-drin d'en chouquin. Se ent la rua avìo edgun malate, éle en senténd passar lou Cours èro segur que la mort venìo piar quarcun.
E se i courbas ou la machoto fasìoun sènte lour voues davesin a caso, èro segur que murìo quarcun perqué acle bèsties sèntoun la charn a counsumar e sèntoun jo l'oudour dal cadavre.
Es disìo que passa lou piloun de Santo Crestino moutoubén ed frémes vièies èroun ed masches, avìoun vendu lour ànimo a Chapét que lour permetìo a far ed mal, a vendica-se en fasént murir i pichot, far avourtar e pèrde lou lach a le vaches, de poulèr trasfourma-se en chat, en calabroun, en jàri, en crin. En journ fissa dal Diau fasìoun lour reunioun si Pian dle Masches, sal Pian de la Gourréto e patanues fasìoun milo artifìci e dances.
Se na mina venìo malato lou souspét èro vèrs le masches, quarcun anavo dal préire per far benesir la caso, quarcun anavo en Piemount a counsultar lou desmaschaire, de retourn i bagage ìntim de la mina malato éroun buta 'nt na choudiero sal fùec, i fasìoun buhir àbou la caso serra, lou paire arma da na fourcho esperant que la mascho se fasésse véire per abat-lo.
Counissìoun n'ome que, al retourn d'en viage, 'nt l'Albèrg avìo escountra 'nt la nùech na bestìo que esmihavo a en crin, e sémpre lou tourmentavo, l'ome avìo en bastoun e la batìo, ma lou bastoun esmihavo que piquésse sal fèrre e s'es rout. L'ome s'èro empressiouna, èro toumba malate e na nùech, sout soun liech, sentìo la mascho a rire.
Desìoun que na mascho per espira-se i devìoun butar ent si bras n'edvìo; quouro èro morto, l'edvìo èro buta a brusar sal fùec, ma i fasìo lou diau a quatre, eslarjavo i tisoun per la cusino, quilavo e mountavo chapui lou fournèl.
Sourtìou de la veia per anar a caso àbou ne gran frouisso, anàvou sènso vira-me aréire, esmihavo que tout aco que avìou entendu a la veia m'èro après.