occitan

Vaquí Nadal qu’arriba. Vos parlarai pas de messa mièja-nuèit, de grèpia, de santirolets, de fetge gras e de tretze dessèrts per m’atardar sul personatge de l’Òme Nadal que pòrta presents als pichons enfants que son plan braves. Arriba de Finlanda sus son carràs tirat pels rèns, davala per las chiminièras e daissa los presents dins los sabatons al pè dels avets engarlandats.

Bon, a un moment, per la volontat d’una beguda americana internacionalament coneguda, prenguèt la plaça de Sant Nicolau, mas pòt pas empachar unes païses de faire portar presents pels tres Reis o per la Befana lo jorn de l’Epifania. A la diferéncia de Mac Donald que passèt fa dos ans la color de fons de son lògo de roge a verd, el perdèt sa manrega verda per una manrega roja. Val mai pas èsser daltonian dins las societats occidentalas!

Bon, i auriá ja la plaça per collòquis e estudis universitaris de naut nivèl per saupre perqué los Occitans nos agrada mai la denominacion d’Òme-Nadal puslèu que Paire Nadal. Seriá quicòm de mesurar lo grà de percepcion societala e culturala entre lo paternalisme e l’umanitat.

Sèm tanben en dreit de nos demandar se lo transpòrt dels paquets pels rèns constituís pas una arnaca ecologica de primièra. D’en primièr, cal considerar lo ben-èsser dels animals. Pensatz que los rèns son pas cansats quand acaban la virada mondiala en una sola nuèit? A córrer jos la pression de tot acabar abans lo retorn del solelh sens doblidar una sola chiminièra (quand demòra chiminièras!)! Aquò vòl dire que resèrvas de fen son dispausadas dins unes entrepaus per permetre lo ravitalhament dels rèns! Vista la quantitat necessària, qual nos pòt garantir qu’aquela èrba ven d’un trabalh ecologic e non pas d’una agricultura intensiva?

Es que lo meteis tropèl deu faire lo torn del monde? Se pòt pensar qu’arribarián totalament arrenduts e bons per l’ostal de retirada. Se de relais de pòsta son previstes, cossí foguèron menats los rèns a aqueles punts? A pè, en trin, en camion o en avion? Se pòt crentar qu’unas entrepresas de transpòrt ganhen plan de moneda a realizar l’afar.

Se prenèm l’angle dels presents, se sap que fa temps nòstres aujòls èran plan contents de trapar un irange lo matin de Nadal: a la vista de la frucha, las lagremas i montavan als uèlhs e lo gost de sa carn demorava en boca per tota una annada. Ara, lo problèma bèl s’es transladat a l’endeman de Nadal. Dins aquela societat de consum lèu-lèu, los dròlles s’avisan qu’un produit mai novèl es sortit o una campanha publicitària fòrta ven d’èsser lançada qu’oblija d’aver aquò o quicòm mai (sustot, diferent del present recebut!). Alara, las pichonas e los pichons an pas qu’una idèia: escampar o escambiar lo present recebut. L’Òme Nadal se desòla e se bota a plorar d’aver obrat per res, pel mesprètz o l’indiferéncia rapòrt a son present (e pensa de plegar botiga e de prene la retirada).

Mas qual-a portarà un present a l’Òme Nadal per lo rassegurar e lo butar a contunhar son òbra (en prenent soènh dels rèns!)?